Jenny Velthuys, journalist van Elsevier volgde het ontwerpteam van Amsterdam West in de eerste weken van hun onderzoek. Een verslag hiervan is te lezen in de Elsevier van 19 okt. 2013.

Op 24 oktober 2013 presenteren de ontwerpteams van SOCIALDESIGNFORWICKEDPROBLEMS hun bevindingen na anderhalve maand praktijkonderzoek naar een drietal maatschappelijke problemen.

De ontwerpteams laten hun probleemanalyse zien, de doorslaggevende waarnemingen ter plekke en stellen ontwerptactieken voor die in hun ogen kansrijk zijn. Op basis van de presentaties krijgen de ontwerpers feedback van experts, betrokken organisaties en het aanwezige publiek.

De deelnemende ontwerpteams zijn: Rosé de Beer & Sjaak Langenberg; MUZUS in samenwerking met Jorge Mañes Rubio, en Lino Hellings in samenwerking met Waarmakers.

Stadsdeel West van Amsterdam heeft als vraag: hoe pestgedrag op straat te voorkomen? Het tweede vraagtuk komt van ING Insurance / Investment Management: gebrekkig financieel bewustzijn bij Nederlanders gekoppeld aan laag vertrouwen in financiële instellingen.
Het derde team heeft het vraagstuk van obesitas ingebracht.

SOCIALDESIGNFORWICKEDPROBLEMS heeft als doel om social design als aanpak bij complexe vraagstukken te testen en de methoden meer bekendheid te geven. Kennis over de doelen, instrumenten en aanpak van social design wordt hanteerbaar gemaakt voor grotere groepen probleemeigenaren en ontwerpers en kunstenaars.

Veel kunstenaars en ontwerpers zijn wel klaar met de contextloze white cube van tentoonstellingsruimten en willen echte impact op maatschappelijke vraagstukken hebben. Veel organisaties die zich geconfronteerd zien met problemen merken dat hun gangbare oplossingsstrategieën niet meer zo goed werken. Een match lijkt interessant.

Maar voor echt vernieuwende, effectieve samenwerking tussen organisaties en kunstenaars rondom complexe problemen zijn een nieuwe houding, nieuwe taal en nieuwe vaardigheden nodig.

SOCIALDESIGNFORWICKEDPROBLEMS is een project van Het Nieuwe Instituut, Geen Kunst van Twynstra Gudde, social designer Tabo Goudswaard en stichting Doen. Drie ontwerpteams werken toe naar een plan van aanpak voor complexe maatschappelijke vraagstukken.

Datum: 24 oktober
Tijd: 13.30 tot 16.30 uur
Locatie: de Raadszaal van het Designhuis, Stadhuisplein 3, Eindhoven.
Gratis toegankelijk. U kunt zich hier aanmelden.

Tabo Goudswaard will be guest speaker on the Smart City 2013 international symposium. Speech Theme: Social Design. In his speech Tabo will discuss the new skills, role and mentality of designers in the context of wicked problems, focussing on the social as strategy to get smarter.

Op 17 september vind er een bijeenkomst plaats in Pakhuis De Zwijger over “Social design in innovatie”. Samen met een aantal andere projecten zullen we SOCIALDESIGNFORWICKEDPROBLEMS kort presenteren om vervolgens uitgebreid in gesprek te gaan over social design met het publiek.

Afgelopen vrijdag 6 september vond de publieke kickoff sessie plaats van het onderzoekstraject SOCIALDESIGNFORWICKEDPROBLEMS. Tijdens deze middag werd er gesproken over een drietal taaie vraagstukken, social design strategieën en ontmoetten de geselecteerde ontwerpteams elkaar voor het eerst in Het Nieuwe Instituut.

Voordat er werd ingezoomd op de vraagstukken waarmee de ontwerpteams de komende maanden aan de slag gaan, begonnen twee scherpe sprekers op metaniveau. Mieke Moor: Wat is nu precies een wicked problem? En Dick Rijken: Waar ligt de kracht van social designers in hun aanpak van zulke vraagstukken?

De onderzoeksfase

De komende weken beginnen de ontwerpteams aan het onderzoek naar één van de drie vraagstukken. Deze teams bestaan zowel uit de designers als de probleemeigenaren zelf. Het ontwikkelen van een gemeenschappelijke taal is enorm van belang om goed te kunnen samenwerken. De voortgang van de verschillende onderzoeken zal te volgen zijn op deze blog. Wekelijks zullen de teams hier nieuwe updates geven.

Zie
#1 AMSTERDAM-WEST
#2 ING
#3 OBESITAS

Deze reflecties op de voortgang van het onderzoek vormen een essentieel onderdeel van het traject. SOCIALDESIGNFORWICKEDPROBLEMS is niet alleen een onderzoek naar taaie vraagstukken, maar het is ook een onderzoek naar social design zelf. Wat gebeurt er precies als je probleemeigenaren en ontwerpers met elkaar in één team zet? Is er bijvoorbeeld een punt waarop de ontwerpers teveel betrokken raken dat het creativiteit in de weg staat? En hoe ontwerp je iets dat verschil maakt op de lange termijn? Waar hapert het proces? En welke manieren van reframing blijken succesvol?

Op 24 oktober op de Dutch Design Week, zullen de ontwerp teams een analyse van het probleem en hun observaties presenteren.

Foto’s door Sebastiaan ter Burg.
Verslag door Katía Truijen.

De komende vier maanden gaan drie ontwerpteams aan de slag met taaie vraagstukken. Twee daarvan zijn ingebracht door organisaties, één vraagstuk is op de agenda gezet door de kunstenaars/ontwerpers. Vrijdag 6 september presenteren de betrokkenen zich op de Kick-off bijeenkomst in Rotterdam.

Amsterdam-West
Vraagstuk: Pestgedrag en jeugdoverlast op straat.
Dit vraagstuk wordt tijdens de kick-off op 6 september toegelicht door Stadsdeelvoorzitter Martien Kuitenbrouwer.

Ontwerpteam:
May-Britt Jansen
www.west.amsterdam.nl

MUZUS
Neele Kistemaker, Sanne Kistemaker en Aafke Kauffman
www.muzus.nl

Jorge Mañes Rubio
www.seethisway.com

—-
ING Insurance / Investment Management
Vraagstuk: financieel bewustzijn bij Nederlanders.
Dit vraagstuk wordt tijdens de kick-off op 6 september toegelicht door Brett Tollman, HR Director Reward and Performance Management. (In English)

Ontwerpteam:
Geza Laqueur & Alex Bogman
www.insurance-vacancies.com

Kunstenaarsduo Sjaak Langenberg & Rosé de Beer
www.sjaaklangenberg.nl

—-
Obesitas
Dit onderwerp is ingebracht door:

Ontwerpteam:
Lino Hellings
www.linohell.nl
www.papaplatform.com

Waarmakers
Simon Akkaya en Maarten Heijltjes
www.waarmakers.nl

Foto: Lino Hellings in Sao Paulo

U bent van harte uitgenodigd om de kick-off sessie bij te wonen van het publieke onderzoeksproject SOCIALDESIGNFORWICKEDPROBLEMS. Als u van plan bent te komen, meldt u zich dan svp hier aan.

SOCIALDESIGNFORWICEKDPROBLEMS is een publiek onderzoeksproject naar de inzet van social design methoden bij zogeheten ‘wicked problems’, dat zijn taaie vraagstukken waar veel partijen met verschillende gezichtspunten bij zijn betrokken en waar met standaard beleidsmiddelen of ontwerpbenaderingen geen vat op te krijgen is.

Op vrijdag 6 september om 13.30 uur begint het publieke ontwerptraject van SOCIALDESIGNFORWICKEDPROBLEMS.
De organisaties die een taai probleem hebben ingebracht stellen zich dan aan u voor. Het vraagstuk van Stadsdeel West van Gemeente Amsterdam wordt gepresenteerd door Stadsdeelvoorzitter Martien Kuitenbrouwer. De issue van ING Insurance / Investment Management wordt geïntroduceerd door Brett Tollman, HR Director Reward and Performance Management.

De ontwerpteams presenteren zichzelf.
Uit meer dan 140 inzendingen van in totaal ruim 180 personen zijn drie ontwerpteams samengesteld. Twee van deze teams gaan met de vragen van Stadsdeel West en ING Insurance/IM aan de slag. Het derde team gaat werken aan een taai probleem dat ze zelf hebben ingebracht.

Sprekers
De aanpak van SOCIALDESIGNFORWICKEDPROBLEMS wordt ingeleid door twee scherpe sprekers:
Filosofe en organisatieadviseur Mieke Moor gaat in op de vraag wat taaie vraagstukken taai maakt. Dick Rijken, lector aan de Haagse Hogeschool en bestuurslid van No Academy introduceert de social design aanpak en gaat in op de vraag wat voor verschil social designers kunnen maken bij taaie problemen?

Na de inleidingen is er ruimte voor discussie met het publiek.

Mieke Moor
Dr. Mieke Moor is filosoof en adviseur bij het bureau Twynstra Gudde en auteur van het boek Tussen de regels. Een esthetische beschouwing over geweld van organisatie (IJzer, 2012). In werk en onderzoek concentreert zij zich op (taaie) vraagstukken waarin de waarde van het niet-weten en het onorganiseerbare aan de orde is. Een belangrijke bron daarvoor wordt gevormd door haar ervaring met ontwerp- en maakprocessen in de kunst en filosofische reflectie daarop. In haar bijdrage zal zij ingaan op de betekenis van ‘taaie vraagstukken’ en de spanning die inherent is aan het werken daaraan.

http://www.twynstragudde.nl/users/mieke-moor

Dick Rijken
Dick Rijken is lector Informatietechnologie en Samenleving aan De Haagse Hogeschool, directeur van STEIM, een lab voor elektronische live performance, en bestuurslid van No Academy, een in-situ opleiding voor Social Design. Vanuit zijn lectoraat onderzoekt hij in samenwerking met prof. Kees Dorst (Sydney, Australië), de rol van inhoudelijk onderzoek in Dorst’s ‘Frame Creation’ benadering voor Design Thinking. Het onderzoek is gericht op menselijke en sociale thematiek als vertrekpunt om nieuwe perspectieven te formuleren voor complexe, genetwerkte problemen.
In zijn presentatie gaat hij in op de inhoudelijke en organisatorische aspecten van het omgaan met complexe sociale problematiek, en op de vraag welk verschil social designers kunnen maken bij taaie problemen.

http://www.linkedin.com/in/dickrijken

SOCIALDESIGNFORWICKEDPROBLEMS is een project van Het Nieuwe Instituut in samenwerking met André Schaminée – Twynstra Gudde, social designer Tabo Goudswaard en Stichting DOEN.
www.socialdesignonderzoek.nl

Waar: Auditorium Het Nieuwe Instituut, Museumpark 25, Rotterdam
Wanneer: vrijdag 6 september, 13.30 – 16.00 uur
Aanmelden: https://socialdesignforwickedproblems.eventbrite.nl

We zoeken ervaren kunstenaars en ontwerpers die social design tot hun vakgebied willen rekenen; professionals die gericht zijn op gedragsverandering van mensen in de context van urgente sociale vraagstukken. Het gaat om kunstenaars en ontwerpers die met hun werk maatschappelijke impact willen hebben.

In totaal zoeken we drie ontwerpteams. Twee ontwerpteams gaan aan de slag met door publieke organisaties ingebrachte taaie problemen. Eén ontwerpteam stelt zelf een zogenaamd ‘wicked problem’ aan de orde en richt zich op het betrekken van (mogelijke) probleemeigenaren daarbij.

Taaie problemen
Wicked problems zijn problemen die hardnekkig zijn. Problemen die maar terug blijven komen. Maatschappelijke problemen waarbij gedragsverandering van betrokkenen noodzakelijk is. Problemen waarvoor, met de bestaande benaderingen, geen oplossing wordt gevonden. In juni zijn overheden, bedrijven en andere organisaties met een publieke rol benaderd met de vraag voor welk actueel taai probleem ze dringend een nieuw handelingsperspectief nodig hebben.

We hebben nog geen definitieve keuze voor specifieke problemen gemaakt. De vraagstukken waar we mee zullen gaan werken gedurende dit publieke onderzoek gaan over thema’s als overlast, eigenaarschap, participatie en gezondheid.

Waarom is dit interessant?
De afgelopen jaren hebben we gezien hoe zogeheten social designers impact hebben op complexe problemen. Zij slagen erin om vanuit hun kunstenaarshouding een nieuw perspectief te ontwikkelen voor publieke en private organisaties. Vraagstukken die onoplosbaar leken, kregen door hun aanpak een nieuw vooruitzicht, nieuwe stakeholders raakten betrokken en er ontstond een concreet handelingsperspectief.

Wat willen we?
We zoeken ontwerpteams die gedurende vier maanden samen met belanghebbenden intensief aan de slag gaan met een probleem en toewerken naar een plan van aanpak. Dit proces wordt begeleid, er wordt op gereflecteerd door experts in publieke bijeenkomsten en over gepubliceerd via diverse media.

We willen social design als aanpak meer bekendheid geven. Ook willen we de kennis over de doelen, instrumenten en methodes van social design vergroten en hanteerbaar maken voor grotere groepen probleemeigenaren en ontwerpers en kunstenaars. Voor de ontwerpteams is dit een unieke kans om echt toegang te krijgen tot een actueel probleem en om samen met anderen kennis te ontwikkelen over deze manier van werken.

Wat gaan we doen?
Uit de ingezonden inschrijfformulieren wordt vanaf 10 augustus een voorselectie gemaakt. Met deze personen wordt een sollicitatiegesprek gepland (in week 34) om tot een passend team ontwerpers te komen. Gedurende de maanden september tot en met december 2013 gaan de social designers samen met de organisaties en andere belanghebbenden aan de slag met het probleem. De (tussen-) resultaten worden in publieke bijeenkomsten besproken. Er wordt toegewerkt naar een plan van aanpak.

Het proces staat onder deskundige begeleiding van vooraanstaande social designers en organisatieadviseurs. De eerste publieke bijeenkomst is 6 september ‘s middags bij Het Nieuwe Instituut, Museumpark 25, Rotterdam. Hier zullen de organisaties, problemen en ontwerpteams gepresenteerd worden.

Geïnteresseerd?
Bent u kunstenaar of ontwerper en wilt u deelnemen aan dit onderzoek?
Hieronder staat een downloadbaar “inschrijfformulier” met een aantal vragen en met informatie over de geldende afspraken bij deelname. Wij nodigen u uit deze op te sturen voor 9 augustus 2013. Voor inzending of meer informatie kunt u terecht bij projectleider Tabo Goudswaard (info[at]tabogoudswaard.nl), André Schaminée van Twynstra Gudde (asn[at]tg.nl) of Klaas Kuitenbrouwer van Het Nieuwe Instituut (k.kuitenbrouwer[at]hetnieuweinstituut.nl)

inschrijfformulier kunstenaars-ontwerpers